SWOT là gì? Hướng dẫn xây dựng chiến lược SWOT hiệu quả

SWOT không còn là khái niệm quá xa lạ đối với các Marketer. Để đánh giá một khía cạnh của doanh nghiệp hay một cá nhân bất kỳ, SWOT là một trong những ma trận khá quan trọng. Cùng Digizone tìm hiểu chi tiết về ma trận SWOT qua những chia sẻ ngay dưới đây!

SWOT là gì?

Mô hình SWOT là gì? SWOT được viết tắt từ 4 chữ cái đầu của Strength, Weakness, Threats, Opportunity. Đây là một kỹ thuật nhằm đánh giá 4 khía cạnh của một doanh nghiệp.

Thông qua công cụ này, bạn có thể biết doanh nghiệp đang làm tốt điều gì nhất và đưa ra một chiến lược thành công trong tương lai. SWOT cũng có thể phát hiện ra những đặc điểm đang cản trở bạn hoặc đối thủ cạnh tranh có thể triển khai trước.

Phân tích SWOT bao gồm cả yếu tố bên trong và bên ngoài. Do đó, một số yếu tố sẽ nằm ngoài kiểm soát của bạn và một số thì không.

>>> Xem thêm: Hidigi là gì? Hướng dẫn sử dụng Hidigi

Tầm quan trọng của SWOT

Sau khi đã hiểu rõ về khái niệm SWOT, bạn chắc hẳn sẽ biết được lý do vì sao phải sử dụng mô hình này trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình.

Tầm quan trọng của SWOT nằm ở những điểm sau:

• Xác định điểm mạnh và điểm yếu: Phân tích SWOT cho phép bạn xác định rõ những yếu điểm và mạnh điểm của tổ chức, sản phẩm hoặc dự án. Điều này giúp bạn tập trung vào những điểm mạnh để phát triển và khắc phục những điểm yếu để nâng cao hiệu suất làm việc.
• Tận dụng cơ hội và đối mặt với thách thức: SWOT giúp bạn nhìn thấy những cơ hội tiềm năng trong môi trường kinh doanh và cũng nhận biết những thách thức mà bạn có thể phải đối mặt. Bằng cách tận dụng cơ hội và chuẩn bị cho thách thức, bạn có thể tăng cường sự cạnh tranh và sẵn sàng đối phó với những rủi ro.
• Lập kế hoạch chiến lược: Phân tích SWOT cung cấp cơ sở để xây dựng kế hoạch chiến lược. Dựa trên thông tin từ SWOT, bạn có thể định hình mục tiêu và chiến lược của mình, tập trung vào những điểm mạnh và cơ hội để tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu rủi ro.
• Định hình đặc điểm cạnh tranh: SWOT giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm cạnh tranh của bạn trong lĩnh vực kinh doanh. Bằng cách so sánh điểm mạnh và điểm yếu của bạn với đối thủ, bạn có thể tìm ra những lợi thế và thách thức để nâng cao vị thế của mình.
• Đưa ra quyết định thông minh: Phân tích SWOT cung cấp thông tin cần thiết để đưa ra quyết định thông minh và đúng đắn. Bằng cách hiểu rõ về tình hình nội bộ và môi trường bên ngoài, bạn có thể đưa ra những quyết định có căn cứ và định hướng phù hợp.

Trong quá trình thu thập thông tin, dữ liệu từ các nguồn thông tin khác nhau để phân tích mô hình SWOT, doanh nghiệp sẽ nắm rõ được các yếu tố từ chủ quan đến khách quan đang tác động tới hoạt động kinh doanh của mình. Từ đó đưa ra những giải pháp, tạo ra các cơ hội để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.

Bên cạnh tầm quan trọng đáng kể đến, SWOT còn tác động không nhỏ tới từng cá nhân và doanh nghiệp. Cụ thể:

Đối với cá nhân

Phân tích SWOT cá nhân là một phương pháp đánh giá cá nhân. Nó có thể được hiện ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc đời, chẳng hạn như ứng dụng mô hình SWOT trong học tập, khi lựa chọn ngành học, con đường nghề nghiệp, cơ hội phát triển sự nghiệp. Bạn có thể sử dụng SWOT cá nhân để tự đánh giá hoặc so sánh xã hội.

Việc phân tích SWOT cá nhân có thể giúp bạn tránh khỏi những sai lầm không thể lường trước vì nó yêu cầu bạn giải quyết điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của mình.

Thông qua phân tích SWOT của bản thân, bạn có thể xác định đâu là điểm mạnh để tiếp tục phát huy và điểm yếu để có thể cải thiện, cũng như tận dụng thời cơ hiệu quả và tránh những mối đe dọa tiềm ẩn.

“Nhận thức được những điểm yếu của bạn có thể là sức mạnh lớn nhất của bạn” – Gordon Hester.

Đối với doanh nghiệp

Thông qua việc phân tích mô hình SWOT của doanh nghiệp bạn có thể giúp bạn thử thách với những rủi ro giả định và phát hiện các điểm mù nguy hiểm về hiệu suất về doanh nghiệp của mình. Qua đây, bạn có thể xác định được vị trí của doanh nghiệp và phát triển chiến lược kinh doanh thích hợp cho từng tình huống.

Chẳng hạn, bạn có thể có những lo ngại về các điểm yếu của doanh nghiệp nhưng nhờ việc phân tích một cách kỹ lưỡng, bạn có thể phát hiện ra những cơ hội tiềm ẩn.

Hướng dẫn xây dựng chiến lược SWOT hiệu quả

Thông thường sơ đồ SWOT được trình bày dưới dạng ma trận 4 ô vuông tượng trưng cho 4 yếu tố chính. Tuy nhiên bạn cũng có thể liệt kê các ý cho từng mục dưới dạng danh sách. Cách trình bày như thế nào tùy mỗi người.

Sau khi thảo luận, thống nhất phiên bản SWOT hoàn chỉnh nhất, liệt kê các ý trong 4 yếu tố theo thứ tự ưu tiên nhiều nhất cho đến ít ưu tiên nhất.

Digizone cũng đã tổng hợp một số câu hỏi dành cho mỗi phần để bạn tham khảo khi phân tích SWOT.

Điểm mạnh – Strength

Yếu tố đầu tiên của phân tích SWOT là Strength, tức Điểm mạnh, bao gồm các phần được liệt kê trong ảnh sau:

Như bạn có thể đoán, yếu tố này giải quyết những điều mà doanh nghiệp đặc biệt làm tốt, chẳng hạn như môi trường làm việc tốt, hay ý tưởng bán hàng độc đáo, hay nguồn nhân lực tuyệt vời, bộ máy lãnh đạo xuất sắc,..

Hãy thử đặt câu hỏi để mở rộng yếu tố đầu tiên: Điểm mạnh, bằng cách liệt kê những câu hỏi xoay quanh thế mạnh của doanh nghiệp như sau:

• Khách hàng yêu thích điều gì về doanh nghiệp hay sản phẩm của bạn?
• Doanh nghiệp bạn làm gì tốt hơn các doanh nghiệp khác trong ngành như thế nào?
• Đặc tính thương hiệu (brand attribute) thu hút nhất của doanh nghiệp bạn là gì?
• Những ý tưởng bán hàng độc đáo mà doanh nghiệp của bạn đang ấp ủ?
• Hay những tài nguyên nào chỉ bạn có mà đối thủ thì không?
• Câu trả lời sẽ đem lại cái nhìn tổng thể giúp bạn xác định điểm mạnh cốt lõi của doanh nghiệp.

Đừng quên cân nhắc lợi thế từ góc nhìn cả trong cuộc lẫn khách hàng và những bạn cùng ngành. Nếu bạn gặp khó khăn thì hãy cứ viết ra những Unique Selling Proposition (USP) của công ty và có thể bạn sẽ tìm ra điểm mạnh từ những đặc điểm đó.

Ngoài ra bạn cũng cần nghĩ tới đối thủ.

Chẳng hạn nếu tất cả đối thủ khác đều cung cấp sản phẩm chất lượng cao thì dù bạn có sản phẩm tốt thì đó cũng chưa hẳn là lợi thế của bạn.

Điểm yếu – Weakness

Quá tự tin vào điểm mạnh của mình sẽ trở thành yếu điểm cho doanh nghiệp, khi doanh nghiệp không thể nhìn ra những thiếu sót cần thay đổi.

Liệu bạn có nhận ra: Điều gì khiến kế hoạch kinh doanh Quý rồi không có kết quả? Câu trả lời rất có thể nằm xuất phát từ một hay nhiều những yếu điểm dưới đây:
Tương tự, tôi cũng có danh sách vài câu hỏi giúp bạn tìm ra điểm yếu:

• Khách hàng của bạn không thích gì về doanh nghiệp hay sản phẩm của bạn?
• Những vấn đề hoặc khiếu nại thường được đề cập trong các review đánh giá về doanh nghiệp bạn là gì?
• Tại sao khách hàng của bạn hủy đơn hoặc không thực hiện/không hoàn thành giao dịch?
• Thuộc tính thương hiệu tiêu cực nhất đang vướng phải là gì?
• Những trở ngại/thách thức lớn nhất trong kênh bán hàng hiện tại?
• Những tài nguyên nào mà đối thủ có mà bạn thì không?

Đối với điểm yếu, bạn cũng phải có cái nhìn tổng quan về khách quan và chủ quan: Đối thủ có đang làm tốt hơn bạn không? Những điểm yếu người khác thấy mà bạn không nhận ra? Hãy thành thật và thẳng thắn đối diện với điểm yếu của mình.

Cơ hội – Opportunity

Tiếp theo trong các yếu tố phân tích SWOT là Opportunity – Cơ hội. Doanh nghiệp bạn có đang sở hữu một khối lượng lớn khách hàng tiềm năng được tạo ra bởi đội ngũ marketing? Đó là một cơ hội. Doanh nghiệp bạn đang phát triển một ý tưởng mới sáng tạo sẽ mở ra “đại dương” mới? Đó là một cơ hội khác nữa.

Doanh nghiệp có thể tận dụng những cơ hội đến từ:

• Xu hướng trong công nghệ và thị trường,
• Thay đổi trong chính sách chính phủ liên quan đến lĩnh vực của bạn,
• Thay đổi về mặt xã hội, dân số, lối sống,
• Sự kiện địa phương,
• Xu hướng của khách hàng.

Một số câu hỏi mà tôi gợi ý bao gồm:

• Làm thế nào để có thể cải thiện quy trình bán hàng/hỗ trợ khách hàng hiện có hay hỗ trợ khách hàng tiềm năng?
• Những kiểu truyền thông nào sẽ thúc đẩy chuyển đổi khách hàng?
• Làm thế nào để có thể tìm kiếm nhiều hơn nữa những Guru trong ngành ủng hộ thương hiệu?
• Phương pháp tối ưu quy trình làm việc liên phòng ban hiệu quả hơn là gì?
• Có ngân sách, công cụ hoặc tài nguyên nào khác mà doanh nghiệp chưa tận dụng hết mức hay không?
• Hay, những kênh quảng cáo nào tiềm năng nhưng doanh nghiệp vẫn chưa khai thác?

Mẹo nhỏ:

Giải pháp tốt nhất là nhìn vào thế mạnh và tự hỏi những thế mạnh này có thể mở ra bất cứ cơ hội nào không. Ngoài ra, xem xét những điểm yếu và tự hỏi sau khi khắc phục và hạn chế những điểm này, bạn có thể tạo ra cơ hội mới nào không?
Nói tóm lại, yếu tố phân tích SWOT này bao gồm mọi thứ bạn có thể làm để cải thiện doanh số, hoặc thúc đẩy sứ mệnh doanh nghiệp mình.

Thách thức – Threats

Yếu tố cuối cùng của phân tích SWOT là Threat – Thách thức, Rủi ro hoặc các mối đe dọa, có nhiều tên gọi dành cho Threat, nhưng chung quy là mọi thứ có thể gây rủi ro đến khả năng thành công hoặc tăng trưởng của doanh nghiệp.

Rủi ro này có thể bao gồm những yếu tố như đối thủ cạnh tranh mới nổi, thay đổi về luật pháp, rủi ro trong xoay chuyển tài chính và hầu như mọi thứ khác có khả năng tác động tiêu cực cho tương lai của doanh nghiệp hay kế hoạch kinh doanh.

Dù vậy, tất nhiên sẽ có nhiều Thách thức hay Rủi ro tiềm tàng mà doanh nghiệp phải đối mặt, mà không thể lường trước được, như thay đổi môi trường pháp lý, biến động thị trường, hoặc thậm chí các Rủi ro nội bộ như lương thưởng bất hợp lý gây cản trở sự phát triển của doanh nghiệp.

Mẹo:

Khi đánh giá cơ hội và thách thức, hãy sử dụng Phân tích PEST – Phân tích toàn cảnh môi trường kinh doanh dựa trên Chính trị (P), Kinh tế (E), Xã hội (S), Công nghệ (T) – để chắc rằng bạn không bỏ qua những yếu tố bên ngoài như quy định mới của nhà nước hay thay đổi công nghệ trong ngành.

Ưu điểm và hạn chế của SWOT

Ưu điểm

3 ưu điểm đáng để kể đến khi sử dụng SWOT chính là:

• Không tốn chi phí: Bởi vì đây là phương pháp phân tích do chính doanh nghiệp thực hiện. Chỉ có chính bạn mới biết được những ưu điểm, điểm yếu của doanh nghiệp mình cũng như những thách thức và cơ hội mà mình đang phải đối diện. Vì vậy bạn sẽ không tốn chi phí thuê đơn vị bên ngoài.
• Kết quả quan trọng: Thông qua việc phân tích SWOT, bạn sẽ đánh giá một cách khách quan, chi tiết và chính xác nhất 4 phương diện liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình. Và việc “biết mình, biết ta” này sẽ giúp bạn hoàn thiện các dự án đang thực hiện.
• Ý tưởng mới: Thông qua việc phân tích 4 yếu tố: cơ hội, thách thức, điểm mạnh, điểm yếu, bạn sẽ phát triển được những ý tưởng mới để phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Mô hình không chỉ cho bạn biết lợi thế, cơ hội mà cả những mối đe dọa để giúp bạn có những kế hoạch, ý tưởng,…

Hạn chế

Khi sử dụng mô hình SWOT, bạn cần lưu ý những điểm hạn chế sau đây:

• Kết quả chưa chuyên sâu: Chính vì việc phân tích SWOT khá đơn giản, nên kết quả nhận về chưa thực sự phản ánh đúng các khía cạnh. Kết quả không đưa ra phản biện, chỉ tập trung vào việc chuẩn bị dự án, điều đó không đủ để hoàn thiện đánh giá và đưa ra định hướng, mục tiêu.
• Cần thực hiện nhiều nghiên cứu hơn: Để thực sự đạt kết quả tốt thì việc phân tích SWOT cơ bản là không đủ, vì kỹ thuật SWOT chỉ tập trung nghiên cứu và phân tích bức tranh toàn cảnh.
• Phân tích chủ quan: Một phân tích đầy đủ là phân tích đánh giá được ảnh hưởng đến hiệu suất của công ty, dữ liệu đáng tin cậy, có liên quan và có thể so sánh được, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh.

Tuy nhiên, SWOT không làm được điều này, việc phân tích SWOT chưa đủ để đưa ra kết luận hay quyết định nào. Tất cả dữ liệu có được chỉ là phản ánh thiên vị của những các nhân thực hiện nghiên cứu, phân tích. Ngoài ra, dữ liệu dùng để phân tích SWOT chưa thực sự đúng, có thể lỗi thời nhanh chóng.

>>> Xem thêm: Paid Search là gì? Phân biệt Paid Search và Organic Search

Kết luận

Theo dõi Digizone để cập nhật những tin tức hữu ích khác!

---

Công Ty TNHH Truyền Thông Digizone Việt Nam